KITOTLIKA PIPKAITJUTIT
ELANGA 1
ATOGAGHAT TIKITAHATLU
2.1.1
Angigun Pitjutikaktuk Piniaktot Atoglogit Okaghani.
ELANGA 2
ETJUHIA NUNA NANMINIKTAAKTAM ANGIGOTA
2.2.1
Angigun Nunatagotaoniat Angigun Hivunikagloni Eluani 35 Constitution Maliguangani. 1982.
ELANGA 3
KATINIK
2.3.1
Pinahuaktuk Angikatigik Inuit Pitaaktait Angigunmi Katihimayunaitut Maliguani Maliguangukpata Niguagutani talvalunin Eniktigutani Angiutim.
ELANGA 4
NIGUAGUN ANGIGUNMUN
2.4.1
Niguanik Angigunmun Kanatamin Inungninlu Maliglugu Nakata 36 Kuyaginak pilimaituk Elumun Angigutim, Niguaktaungitpan , Angigun Pilimaituk Taimaktuk Kanuk Ellitilimaituk.
ELANGA 5
HAKUGINGNINGA
2.5.1
Angigun Hakugingnikaniaktuk Niguaktaukpan Angikatigiktungnun.
ELANGA 6
PINIAKTAIT HIVUNIBTINGNI MALIGUAHAT
2.6.1
Kavamatkut Apihuivangniaktut DIO-nik Hanaiyailigumik Maliguahanik Kitunik lika Hanaigutihanik Angigun, Alanguniagumikulu Titigait Eniktigutihanun Maliguakun .
ELANGA 7
NAUNAINIK
2.7.1
Ehumagivlugit Pitaaktait Ekayuhiahaitlu Inuit Angigutikun, Inuit Tadja hamuna:
(a)
Nutkaktut , Epiitut Queenmun piyut Kanata pivlugu, Tamaita Inulgaagutitik Nunanaktagunmun, Pittaaktatik, Tainitutit pitjutitiklu, pikagumik, Nunanun Emakmunlu, Humilika Kanatami Taunani Tagiumi Atanguviani Kanatam; Huli
(b)
Angiktut, Taibkua Pivglugit, Pivglugitlu Hivulivut, Kiguvahanunlu Himau tiyununlu Pitkunagit Humiklika, Tuhanikmun, Piyahamun Piyumayamun Hunaugaluakpata, Tadja Elanigulunin Akigaktutikakpata Kuin Mihanun Kanata Pivlugu Province Naliit , Kavamagit Nunatiami Katutlikalunin In uitlnulgaagutini Pivlugu, Pitaaktatik, Tainiktutit Nunami Emakmilunin Naunaiktak (a).
(English) against Her Majesty The Queen in Right of Canada or any province, the government of any territory or any person based on any aboriginal claims, rights, title or interests in and to lands and waters described in Sub-section (a).
2.7.2
Pikagunaituk Angigunmi Maliguamik Titigakmik Emanaagutihamik Kanatami Tai ma Inuit Inulgagutitik, naunaiyaktaungman 2.7.lmi (a) Nunavut Nanminiktaviata Hilataani.
2.7.3
Honamik Angigunmi Pikagunaituk :
(a)
Hivunikagunaituk Inuit Inulgaagutat Taimagahuaglugu Kanatami, Lunin, Pitjutikagunaituk Eluanin 2.7.1, Kanuk Elijutauyunaituk Elaujutihanun Ekayuhianimunlunin Hivunibtingni Maliguakun Pitaaktait Inulgaanun Enmingnun pigaguakpata;
(b)
Kanuk Elijutiyunaituk Inungnun Elaujutihanun Ekayuhiagutihanunlu Kavamatkuni Pibkaktitauyut lnungnun Inulgaanunlu Taimaa pikpan; Ekayu hiahat Pikpata Naunaiktauniaktut Atugahak Ehuahaktak Atuglugu. Kakugu lika;
(c)
Kanuk Elijutiyunaituk Pitaaktanun Inuit Kanatameujutani Taima Aulayunai tuk Pivaktait Ekayuhiangitlu Alatun Kanatameutun Piyauvakpata Kakugulika.
ELANGA 8
UKAUHIIT ANGIGUTIM
2.8.
l Inuinaktugluni, Kablunatun, Frensitun, Ukauhiit Angigutim. Kablunatun Fren situnlu Inuinaktutlu Titigakaniaktuk.
ELANGA 9
HIVUNIUGUTA
2.9.1
Kafiuyut Nakatait Angigutim Taiguaktauniaktut Atautimun Atauhiktun Elilugu Angigun.
2.9.2
Angigun Tamnatuaguniaktuk Angigun Alamik tiliyakagunaituk, Ehuahaiyaka giakangituk, Pitjutauyunaituk Angigutihamun Naliatigunlunin Piniaktilaganik Angigun Pivlugu Ukauhikpaun Kihian
2.9.3
Naliakun Eliliktuiyunaituk Naunaktumik Angigunmi Ema Ettumik Kavamanun Inungnulunin Eliliktuiyumik.
2.9.4
Kafiuyut Nakatait Angigutim Pivihakakniaktut, Alangutihanik Taima Piyagiakalik pan, Atuglugu Hivuniuktak Maliguanga R.S.C. 1985, 1-21.
ELANGA 10
KAVAMATKUT HAKUGINGNIGIT
2.10.1- Nuutjutait Hakugingnigit Ajik utani Kavamani
Kitulika Hakugingnik Tuniyauhimayuk Minihitakmun Kavamangini Minihitak lunin Katimayiitlunin Minihitanun Nunatiami Kavamani, Atuglugu Taima pila hijuta Angigutim, Nuutaaktuk Alamun Minihitamun Kavamaini Kanatam, Alamunlunin Minihitamun Minihitakatigit Elanganun Nunatiami Kavamanun, Ehumagilugu DIO Tuhapkaktahauyuk Nujutihamik.
2.10.2 - Nujutait Hakugingnigit Kavamani
Pikagunaituk Angigunmi Ayuhaligutihamik Hakugingniganun Kavamanun Kana tam Taimaktitihanun Nulugul unin Hakugingnik Atangujutanun Nunatiam Kavamaginin, Nuuktinik Mighilagutiyunaitpan Kapianahijutinaitpanlu Inuit pitaaktainun Angigunmi .
2.10.3 - Hakvininga Province Nukaktitunaitaat Aghaalugitlunin Pitaaktanin
Kavamauyut Kanatami Pibkaiyunaitut Provinsit Angigliyumikpata Nunavutmun Tikiluni Elanun Tamanunlunin Nutkaktitiyunaituk Aghaahilunilunin Inuit Pitaaktanik Angigunmi.
2.10.4 - Elitagiyaunigit Kavamatkut Tiliyait
Mighilahimaitumik Kanuk Elihimaitumiklunin Kuingum Munakuta Kanata Piv lugu Atani Angigutim, Hurni Naunaighinggitpan Kina Inuk Atautimitutlunin Munaghiyut Kavamatkut Pibkaiyanik, Governor In Council, Kanatam Kavamayuangit pikpata, Ahiin Commissina Minihitanun Nunatiam Kavamait Pikpata, Tilihinagiakaktut Inungmik Atautimiuyuniklu . pitjutihak Havagiyangani Minihitak Pivlugu, DIO Tuhabkaktitauniaktut Tiliyauyumik.
ELANGA 11
PILIMAININGA
2.11.1
Nalianilika Angigunmi Pakitaukpan Ukaktitagutikun Pilimaininga, Kavamatkut Inuitlu Aghuglutik Ehuaktumik Alangupalianiaktat Angigun Tutkihinahuaglugit Pilahijutiha Himauhiglugulunin .
2.11.2
Naliaklika Angikatigiktuk Pikamagamik piyunaituk Kanuk Eliugunaituklunin pikitjunmik Naliatlika Angigutim Pilimaitumik .
2.11.3
Naliaklika Kavamatkut Inuitlunin Etiktaaktut Nanminiktaaktut Uktuagunaitaat Pilatilanganik Angigun.
ELANGA 12
ELITJUTA MALIGALIA T
2.12.1- Tamaita Maligat Eliniaktut
Pibkalakpaung Eluani 2.12.2 2.12 .3Lu, Tamaita Kavamayuat, Nunatiamlu Kavamait Nunatlu Kavamagiyait Ataniktuiniaktut Inungnun Inuitlu Nunanaktaaktainun.
2.12.2 - Angigun Hakugitkiyauniaktuk
Hurni Ehuaktukangitpan Akigaktutikakpanlunin Kavamayuatkunin Nunatiam Kavamaitnin Nunanilu Kavamat Maliguangit. Angigunmilu Angigun Hakugit kiyauniaktuk Tamaanun Akigaktutim.
2.12.3 -Niguagutiham Eniktigutihamlu Maliguanga Hakugitkiyak
Kanuk Akigaktutikakpan Ehuitpanlunin Niguagutagun Eniktigutagunlu Mali guanga Alalunin Maliguak , Niguagutim EniktigutimluMaliguanga Hakugitkiyauniaktuk Aktilaganun Akigaktutim.
2.12.4 - Hivuniuninga Akigaktuktut Ehuinaktutlu
Naunaitkiyanik Akigatuinikmik "Ehuitumiikpan" Atuktaungman Eluani 2.12.2 2.1.22.12.3milu, Hivuniuktauniaktuk Kuyaginak Maliguanik Atuinagiakaktut Atuktahanik Makpigaat Hivuniuguta Maliguam.
ELANGA 13
ALANGUTA ANGIG UTIM
2.13.1
Alangukpaliajuta Angigutim Angiktahagiyaak Angikatigiik Hakyaiglugu Emaa,
(a)
Ehumagivlugu K uin Atagujuta, Pitkuyak Governor In Council, Huli
(b)
Inuit Ehumagivlugit, pigiaktitiyuhauyut Nunavutmin, Pibkahirnakpata Kihianik Maligahaliatigun Eluani 35.9.1,
Kihimi Atanguviat Maligaliuktitkut Aulayuhaungittuk, Huli Nunatiam Katimayiyuangit Akiliktuiyahanik Piyakagiangitut, Alangukpaliakpan Titigahimayumik Pihimalganatik.
ELANGA 14
KINAUYAINIK UKAKTITANIKUN INUIT PIVLUGIT
2.14.1
Hurni Inuk Pinagiakagurni ukaktitaanikun Angigun Pivlugu, DIO-kut Kibkainiaktut Kuin Pivlugu. Umaa Eluani pibkaitailingituk Pitjutihanik Tarnna Inuk Pivlugu.
ELANGA 15
KAPIANAITKUN
2.15.1
Ehumagivlugit Pitaaktat Ekayuhiahatlu Pibkalahiyauyut Angigunmin Nunavut Trust Etihimayutlu Kapianaitniaktut Tairnunga Anniknaiturnik Kuin Kaanta Pivlugu tamainin Ukaktitagutikun Kinauyainik, huuk Pitjutaa, piyat, Piyumayat, Hikubtiktat, Akiliktun Akitutilanga, Aghaktautaaktut Pihimataaktatlu, Pihimaniaktuk obluk Angigun angiktaolgaaktilogo, Elihirnayat Elihirnayaiungitkaluakpata, Akigagivlugu Kuin Kanata Pivlugu Hurni Inuk Etiktaatarnan Angigunrnun, Elagivlugit Kinguvaani, Hirnrnauta Pibkaktak Kinauyuk lnuk, Kinalunin Pibkaniakta Kinguagun, Akigagil ugu Kuin Kanata Pivlugu, Pitjutikakpan Inutukait Nunarnik naminiktagutagun, Pitaaktait, Tainiktutit pihirnayat Nunami Emakmilu, Naunaiktat Eluani 2.7.1 (a)mi.
2.15.2
Kuin Kanata Pivlugu Ahuun Haturnianiakta Kinauyainik Ukaktitaagun Atuglugu. Piyak Piyurnayaklunin Ehurnagivlugu Eluani 2.15.l Nunuyunaituk Kinauyailuni lunin, Huuk Pitjutanik, Angiktinagu DIO.
2.15.3
Nunavutrni Tigomiaktit Etikhirnayutlu Akiliktuiyagiakangitut Akiligahanik Kanata Pivlugu Eluani 2, 15.1 Lunin 2.15.2-rnilu.
2.15.4
Naunaijurniyurnik, Pitaninga Kapianaitkutim Elihimangman Eluani 2.15.1 Pitjutikagunaituk Kanuklika Kinaiyainikun, Huuklunin pitjutikaktilanganik, Piyu mayat, Hungiktat, Akiliktuinik, Ahaknik, piyuminaktat Piyahakakpan Pingitpagu Kuin Kanata Pivlugu havangitpaung Havaghani Angigunmi.
2.15.5
Kuin pitaaktuk Kanata Pivlugu haturnilugit Anniktautkunagit Tarnainin Kapianak tunin Inuit, Huuk pitjutikaktut, Ahaktautaktut, Pitaaktait, hunanguktut, Pikpata Tuniyaukpata Inungnun, Kiturninlika Inukmin Tarnnaugitpan 010-rnin Niub kaktitaukpan:
(a)
Nappaktitpan Inuit Anguniaktut Pitaaktait Atani Nakata 5 Hurni Kinauyaiyaiyut, Huuk Pijutikaktut akiliahat Ukaktitagunmin pilahabkakta nin, Inuit Aulanigarnik, Piliuktaungrnan, Akiligahaklunin Tuniyaukpan;
(b)
Pinagialakiyat tainiktutit Inuit Nunanin Nanminiktak Nakata 19-rni Hurni Kinaiyaktauyut, Piyut, Huuk Piyut, Piyurnayat, Hungiktat, Akitutilanga Akiliktutalunin, Pitjutikahuni Akiligiakauta Pilahinahuahuni Inuk, Tuniyaungrnan Enminun Tapkunanga Nunanin.
2.15.6
Inuit DIO-lu Haturnianiagait Ahuun Kinaiyaiyunin, Huuk Tairna Piyut Piyatik Piyurnayatiklunin. Etkagiyaurnan Eluani 2.15.5 Tairna piyunaituk Pibkailunilunin Kinaiyaiyunik, Huuk Tairna pingrnagan,Piginivlugu Piyurnavlugulunin, Kavamatkut Angingitilugit.
ELANGA 16
TUHABKAGLUGU ELITUGIYAHAK
2.16.1
Hurnagingitlugit Pivihaliuktat Angigunrni, Kihian Eluani 21.7.6, Kavarnatkut Hunarnik Piyagiakangitut tuhayaharnik Tainiktuktak Tuhatailiyagiakangitut En rnikutut Tuhayahanik. Naliatigun Kavarnatkut Piyurninaktarningnik tuhayahanik, Piyahagiyai Pitkuhihait Angigutirn.
ELANGA 17
INUIT NUNAUTAIT
2.17.1
Inuit Nunautait Atautirnun Ehurnihirnayut Nunagiyunaitait Etkilit Hivunigilugu Maligakyualiokhirnayuk 1867-gotilogo.
